منبع: بخش فارسی رادیو بین المللی چین(سی جی تی ان)
نمایی از بنای مسجد “خیابان شین هوا” شهر تاچِنگ در منطقه خودمختار اویغور شین جیانگ چین/ عکس از بخش فارسی رادیو بین المللی چین
در روزهای پایانی سفر ۱۰ روزه‌ام به منطقه خودمختار اویغور شین جیانگ چین، سرزمینی پهناور با طبیعت بی نهایت زیبا از کویر گرفته تا کوه و جنگل و رود و دریاچه، سری هم به یکی از مساجد شهر “تاچِنگ” در شمال غربی شین جیانگ در نزدیک مرز قزاقستان زدم؛ شهری کوچک با حدود ۱۴۰ هزار نفرجمعیت که حدود ۱۰ هزار نفر از آنان را مسلمانان اقوام هویی، قزاق، اویغور و تاتار تشکیل می دهند.
شین جیانگ در شمال غربی چین که با هشت کشور همسایه است، ۱٫۶ میلیون کیلومتر مربع وسعت و بیش از ۲۵ میلیون نفر جمعیت دارد که بیش از ۱۰ میلیون نفر آن اقوام مختلف مسلمان هستند و ایغورها، بیشترین تعداد این مسلمان ها را تشکیل می دهند.
شهر کوچک تاچنگ سه مسجد دارد. مسجدی که از آن بازدید کردیم، “مسجد خیابان شین هوا” نام داشت. مسجدی نسبتا بزرگ که در یکی از خیابان های اصلی شهر تاچنگ واقع شده است. در دو طرف درب ورودی اصلی این مسجد، دو سازه طلایی رنگ و درخشان زیبا به شکل مناره به نشانه معماری اسلامی به چشم می خورد.
نمایی از درب ورودی مسجد
این مسجد در زمینی به مساحت ۲۸۰۰ متر مربع و در دو طبقه بنا شده که مساحت هر طبقه حدود ۶۵۰ متر مربع است. فضای حیاط و داخل مسجد بسیار پاکیزه و تمیز بود که نشان از اهمیت و جایگاه مهم این مکان در این شهر داشت. در وسط حیاط مسجد، یک پرچم بلند چین برافراشته شده بود که دلیل آن، می تواند وحدت ملی همه اقوام این کشور باشد. یک گروه هفت نفره از مسلمانان این شهر بصورت داوطلبانه رسیدگی به امور این مسجد را برعهده دارند و به اصطلاح متولیان این مسجد هستند که فردی به نام حاجی “چین مونگ جیانگ” به عنوان نماینده اقوام مسلمان این شهر و به عنوان امام جماعت این مسجد، مسئولیت اصلی این گروه را نیز برعهده دارد.
نمایی از داخل و محراب مسجد “خیابان شین هوا” در شهر تاچنگ
این مسجد هر روز در مواقع اقامه نماز، میزبان برگزاری مراسم نماز جماعت است اما در روزهای جمعه، تعداد بیشتری در مراسم نماز جمعه این مسجد شرکت می کنند. این مسجد همچنین در مناسب های مذهبی از جمله ایام ماه مبارک رمضان، عید فطر و عید قربان، مراسم های مذهبی متناسب با این مناسبت ها را برگزار می کند.
با توجه به این که این مسجد در یک خیابان اصلی واقع شده، شش باب مغازه که در قسمت جلوی این مسجد و در کنار خیابان قرار دارد، متعلق به مسجد است و مسئول رسیدگی به امور مسجد، با اجاره دادن این مغازه ها، بخشی از هزینه های نگهداری مسجد را تامین می کند. البته دولت محلی در قالب بودجه حمایت از اقوام ، هر ساله مبلغی را برای نگهداری و رسیدگی به امور این مسجد پرداخت می کند و سال گذشته این مسجد بودجه ای معادل ۵۰۰ هزار یوان (بیش از ۷۰ هزار دلار) از دولت محلی کمک هزینه دریافت کرده است.
حاجی “چین مونگ جیانگ” که در سال های قبل دو بار با حمایت دولت محلی، به سفر حج مشرف شده است، اگرچه بابت رسیدگی داوطلبانه به امور مسجد، هر ماه مبلغی را بابت وقت و زحماتی که برای مسجد صرف می کند، از دولت محلی دریافت می کند اما شغل او چیز دیگری است و مثل دیگر مردم عادی این شهر، از طریق شغل اصلی خود امرار معاش می کند. مثلا یکی دو نفر از اعضای گروه هفت نفر رسیدگی به امور این مسجد، راننده تاکسی هستند.
برای دقایقی با حاجی “چین مونگ جیانگ” متولی این مسجد زیبا به گفت و گوی صمیمی پرداختم. حرفهایش به دل می نشست. مثل دیگر مردم این شهر، چهره ای آرام و مهربان داشت و از این که برای ساعتی در مسجد میزبان ما بود، بسیار حس خوبی داشت.
با اشتیاق و ذوق از کارهایی که برای این مسجد انجام می دهد، برای ما تعریف می کرد. اتاق های اطراف حیاط مسجد را هم به ما نشان داد. دوتا از این اتاق ها محلی نگهداری کتاب های مذهبی و اسلامی ازجمله چندین جلد قران به زبان عربی و زبان محلی بود و همچنین کتاب های تفسیر قران. در بین کتابهای این کتابخانه، همچنین نشریات مختلف اسلامی که در چین و برای مسلمانان این کشور منتشر می شوند، به چشم می خورد. در قفسه های این دو کتابخانه کوچک، کتابهایی نیز در باره چین و نیز کتابهای مربوط به سخنرانی ها و اندیشه های شی جین‌چینگ رئیس جمهوری این کشور نیز به چشم می خورد؛ کسی که تاکید فراوانی بر احترام به اقوام مختلف کشورش و تقویت اتحاد و انسجام و صلح و دوستی میان همه اقوام به عنوان یک ملت بزرگ دارد.
یکی از اتاق های حیاط این مسجد که درست روبروی کتابخانه ها واقع شده بود، دفتر شورای متولیان مسجد بود؛ جایی که متولیان مسجد جلسات خود را آنجا برگزار می کنند و گاهی هم به هنر خطاطی می پردازند. دیوارهای این اتاق به تابلوهای زیبای خطاطی چینی مزین بود.
حیاط مسجد و داخل ساختمان اصلی مسجد با ترکیبی از رنگ های سبز، سفید و ستون هایی با طراحی های زیبا، کاملا حال و هوای اسلامی داشت.
حاجی “چین مونگ جیانگ” در لابلای سخنانش، جمله ای گفت که بسیار به دلم نشست و توجه مرا به خود جلب کرد: «از این که به عنوان یک مسلمان در کشوری مثل چین زندگی می کنم، بسیار احساس خوشبختی دارم». ناخودآگاه حرفش را قطع کردم و پرسیدم چرا احساس خوشبختی می کنید؟ پاسخش را در چند جمله برایم توضیح داد.
«مثل همه مردم اقوام سراسر چین، از حمایت دولت های محلی و مرکزی برخورداریم و در کنار کار و زندگی عادی خود، آزادانه به فعالیت های مذهبی خود می پردازیم. دوره های آموزش علوم اسلامی به عنوان رشته های دانشگاهی در برخی دانشگاه های منطقه شین جیانگ وجود دارد و کسانی که علاقمند باشند بطور عمیق تر با علوم اسلامی آشنا شوند، می توانند وارد این دانشگاه ها شوند. حتی دولت محلی امکاناتی را برای کسانی که دوست داشته باشند برای کسب مدارج علوم اسلامی بالاتر به کشورهای مسلمان دیگر سفر کنند و در دانشگاه های آن کشورها تحصیل کنند، در نظر گرفته است. علاوه بر این دولت تسهیلات و امکاناتی را هم برای اعزام مسلمانان از چین به سفر حج در نظرگرفته است».
او در ادامه به یکی از سفرهای حج که در سال های قبل مشرف شده بود اشاره کرد و گفت: وقتی در شهرهای مکه و مدینه بودم، برخی زائران از من می پرسیدند که از کدام کشور هستم. وقتی به آنها می گفتم که از چین آمده ام، مرا و کشورم را به خاطر دستاوردهای بزرگ چین در همه زمینه ها تحسین می کردند و من به عنوان یک مسلمان و یک شهروند چینی، از شنیدن این تمجیدها، به خودم افتخار می کردم و احساس خوشبختی می کردم که در کشوری مثل چین زندگی می کنم.»
امام جماعت این مسجد شهر تاچنگ به عنوان نماینده یکی از اقوام مسلمان که دو بار(سال ۲۰۲۲ و سال ۲۰۲۵) در ملاقات شی جین‌پینگ رئیس جمهوری چین با نمدیندگان مختلف حضور یافته است، گفت که در سفر اخیر شی جین‌چینگ به منطقه شین جیانگ برای شرکت درجشن هفتادمین سالگرد تاسیس این منطقه خودمختار نیز جزو کسانی بود که با او ملاقات کرد. او سیاست های دولت چین برای تقویت همبستگی، اتحاد و دوستی میان اقوام مختلف سرزمین بزرگ چین را تحسین کرد .
هم چهره اش و هم حرفهایش، نشان دهنده رضایت و خشنودی قلبی از شرایط زندگی در این شهر بود، شهری که مثل دیگر شهرهای منطقه شین جیانگ، طیفی از اقوام مختلف را در آغوش گرفته و فضای اجتماعی و فرهنگی و کلی شهر، تصویری از صلح، آرامش، دوستی و یکدلی مردمی را نشان می دهد که همگی برای یک هدف تلاش می کنند: ساختن میهنی آبادتر.