پرفسور فن هونگدا، استاد دانشگاه بین المللی شانگهای، بخش مطالعات خاورمیانه

تحلیلگر چینی: توافق ایران و عربستان، گامی بلند برای تقویت صلح و ثبات خاورمیانه

یک استاد دانشگاه بین المللی شانگهای چین که در حوزه مطالعات خاورمیانه فعال است، توافق اخیر ایران و عربستان را گامی بلند به سوی تقویت صلح و ثبات در خاورمیانه می داند و معتقد است این توافق به عنوان گامی در مسیر نظم نوین جهانی، شرایط امنیتی در غرب آسیا را به طرز چشمگیری بهبود خواهد داد.

متن کامل یادداشت اختصاصی پرفسور فن هونگدا (Fan Hongda) استاد حوزه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین الملل شانگهای برای خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در خصوص توافق اخیر ایران و عربستان برای عادی سازی روابط به شرح زیر است:

«به عنوان دو کشور مهم در غرب آسیا، روابط عربستان سعودی و ایران می تواند بر توسعه این منطقه تاثیر بسزایی داشته باشد. بنابراین به محض اینکه عربستان سعودی اوایل سال ۲۰۱۶ قطع روابط دیپلماتیک خود با ایران را اعلام کرد توجه جهانیان را به سوی خود جلب کرد. بدین ترتیب بار دیگر خبر از سرگیری روابط این دو کشور و بازگشایی سفارتخانه ها طی دو ماه آینده به سرخط خبرهای جهان تبدیل شد. روز ۱۰ مارس سال جاری میلادی، چین، ایران و عربستان بیانیه مشترکی در پکن منتشر کردند و در آن اعلام کردند ریاض و تهران به توافقی برای از سرگیری روابط دوجانبه در دو ماه آینده دست یافتند. در صورت عادی سازی روابط دو کشور باتوجه به نفوذ مهم ایران و عربستان در آسیای غربی شرایط امنیتی در کل این منطقه به طرز چشمگیری بهبود خواهد یافت. صلح در خاورمیانه گامی بلند رو به جلو برخواهد داشت.

البته مردم دو کشور ایران و عربستان بزرگ ترین سود را از عادی سازی روابط خواهند برد. پس از سالها خصومت و تقابل، تهران و ریاض به خوبی می دانند تا چه اندازه در این میان متضرر شدند. با اینکه این توافقنامه با کمک چین به امضا رسید اما این کشور نمی تواند تمامی مشکلات و مسائل میان عربستان و ایران را حل و فصل کند اما دریچه ای به سوی تبادلات عادی میان ایران و عربستان گشوده شده است. در نتیجه دو کشور می توانند منابع بیشتری برای توسعه و رفاه بیشتر مردم خود اختصاص دهند. بویژه برای ایران، این کشور به شکل فوری نیاز به بهبود روابط خارجی خود دارد. ایران کشوری سرشار از منابع طبیعی از جمله نفت و گاز و منابع معدنی در کنار مردمی خلاق است. اما مسائل مرتبط با روابط خارجی به شکل جدی بر درآمدزایی از طریق مبادلات با کشورهای خارجی که می تواند درامدهای فراوان و فرصت های شغلی زیادی به همراه داشته باشد، تاثیر گذاشته است. روابط خارجی تنها عامل تاثیرگذار بر توسعه یک کشور نیست و ممکن است عامل کلیدی هم نباشد اما روابط خارجی خوب قطعا برای کشور و مردمش سودمند است.

صراحتا باید بگویم که نگرانی جدی درباره کاهش ارزش واحد پول ایران یعنی ریال وجود دارد. در سال های اخیر کاهش ارزش ریال، دلیل محکمی برای فوریت بهبود روابط ایران با کشورهای خارجی است. امروز ۱۱ مارس و بلافاصله بعد از توافق ایران و عربستان، ارزش ریال بالا رفت که خود نشان دهنده اهمیت بهبود روابط خارجی برای این کشور است. به هرحال، پیشرفت ارزش ریال نیاز به ادامه این دست خبرهای خوب در حوزه روابط خارجی ایران دارد. بنابراین بهتر است که ایران به پیشروی در جاده بهبود روابط خارجی ادامه دهد. چین نقش کلیدی در میانجیگری برای از سرگیری روابط عربستان و ایران بازی کرد. به عنوان کارشناس چینی، به این موضوع افتخار می کنم. البته بدون تلاش های گذشته عراق و عمان دستیابی به این توافق غیرممکن بود. امیدواریم ریاض و تهران به تلاش های دوستانه این کشورها برای عادی سازی روابط پایبند بمانند.

نظم بین المللی در دورانی از سازگاری و چندقطبی بودن به آرزوی بیشتر کشورها تبدیل شده است. به همین دلیل چین مانند ایران و عربستان همین هدف را به اشتراک می گذارد. متوجه شدم پرفسور استفان والت استاد دانشگاه ی هاروارد که کارشناس معروف آمریکایی است اخیرا مقاله ای تحت عنوان ” آمریکا از چندقطبی شدن جهان بسیار ترسیده است” منتشر کرده است. به نظر او دولت جو بایدن در تلاش برای تک قطبی کردن نظم جهانی است که دیگر وجود ندارد. وی همچنین معتقد است چندجانبه گری ممکن است برای آمریکا نیز آنقدر بد نباشد.

من همواره باور دارم خاورمیانه یا آسیای غربی از مهم ترین قدرت ها در آینده جهان خواهد بود. اکنون، مناطق و کشورهای بیشتری بر روی این منطقه در مورد ساخت و ساز ملی و بهبود معاش مردم با استانداردهای بالا تمرکز کرده اند. کشورهایی که در خاورمیانه که در مناقشات همیشگی و جنگ های طولانی مدت بودند قطعا نیاز دارند تا اهداف روشن تری برای توسعه که به نفع مردم کشورشان باشد داشته باشند. بدین ترتیب عادی سازی روابط ایران و عربستان سعودی بسیار معنادار و منطقی است. »