سفر رئیسی به چین؛ پیام «شی» به منطقه و جهان چه بود؟
همزمان با سفر اخیر رئیس جمهوری اسلامی ایران به چین، علاوه بر گام های بلندی که در مسیر تقویت روابط دوستانه دو کشور در زمینه های گوناگون برداشته شد، نباید اهمیت پیامی را که «شی جینپینگ» رئیس جمهوری خلق چین در دیدار با همتایی ایرانی خود به سراسر منطقه و جهان مخابره کرد، دست کم گرفت.
شی در ملاقات با سید ابراهیم رئیسی به صراحت تمام از جملات و عباراتی برای توصیف روابط دیرینه و دوستانه دو کشور استفاده کرد که نه تنها خط بطلانی بر برخی نگاه های نسنجیده و نادرست داخلی و خارجی به روابط دو کشور محسوب می شود، بلکه حتی فراتر از آن، بار دیگر تاکید کرد که روابط در هم تنیده و شراکت راهبردی ایران و چین، ریشه دار تر و استوارتر از آن است که بخواهد دستخوش تحولات منطقه ای و بین المللی قرار گیرد.
استفاده از واژه ها و عباراتی چون “دوستی و همکاری استوار و تزلزل ناپذیر” و “شراکت راهبردی” برای توصیف روابط چین و ایران از سوی رئیس جمهوری خلق چین، علاوه بر پیام هایی برای سراسر منطقه و جهان، یک پیام هم برای طرف ایرانی داشت. او سعی کرد تا با هدف اعتماد سازی دوباره، بار دیگر به دوستان ایرانی اش این اطمینان دوباره را بدهد که مناسبات پکن-تهران ریشه دارتر، عمیق تر و استوار تر از آن است که بخواهد با تحولات منطقه ای یا مسائل مربوط به روابط دوجانبه چین با سایر کشورها، تحت تاثیر قرار گیرد.
شی جینپینگ رئیس جمهوری خلق چین روز ۲۵ بهمن در ملاقات با سید ابراهیم رئیسی همتای ایرانی خود به صراحت تاکید کرد: صرف نظر از هرگونه تحولات منطقه ای و بین المللی، چین دوستی و همکاری خود با ایران را بطور استوار و تزلزل ناپذیر حفظ خواهد کرد.
همچنین اگر قرار بود چین روابط خود با ایران را تحث تاثیر تحولات بین المللی قرار دهد، امروز شاید بزرگترین خریدار نفت ایران و بزرگترین شریک تجاری ایران نبود.
شی همچنین تاکید کرد: چین صرف نظر از هر گونه تحولات و تغییرات منطقه ای و بین المللی، شراکت راهبردی خود با ایران را به پیش خواهد برد.
مقامات عالی چین در جریان سفر ابراهیم رئیسی و هیات عالی همراه وی به به پکن، همچنین تاکید کردند که روابط قوی و گسترده ایران و چین هرگز تهدیدی برای هیچ طرف ثالثی نیست.
رئیس جمهوری چین در ملاقات با رئیسی از یکی از مهم ترین پروژه های عظیم کشورش یعنی ابتکار «کمربند-راه» نیز سخن به میان آورد و ضمن ابراز تمایل کشورش برای همکاری با ایران در اجرای این پروژه عظیم، برخی گمانه زنی های نادرست را مبنی بر اینکه چین تمایلی به حضور ایران در ایران طرح بزرگ اتصال شرق به غرب ندارد، خنثی کرد.
درخصوص کمربند-راه، چینی ها بدرستی و بخوبی نسبت به اهمیت موقعیت جغرافیایی ایران در منطقه به عنوان یک چهارراه ترانزیت راهبردی به تعبیر دقیق رهبر معظم انقلاب اسلامی واقف هستند لذا طبیعی است که نتوانند از این ظرفیت عظیم ترانزیتی به عنوان یک مسیر کوتاه، امن، مقرون به صرفه و با دسترسی های فوق العاده برای انتقال محصولات فراوان خود به مقصد بازارهای غرب آسیا، مدیترانه، حوزه خلیج فارس، آفریقا و اروپا چشم پوشی کنند.
از دیگر سو، جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای منافع ملی خود و تقویت منافع مشترک ومکمل با چین، از همراهمی و همکاری با چینی ها در مشارکت برای پیشبرد طرح کمربند-راه اعلام آمادگی کرده است.
ایران وچین علاوه بر پیوندهای عمیقی تمدنی، تاریخی و فرهنگی و برخورداری از روابطی دوستانه که قدمتی هزاران ساله و به قدمت جاده ابریشم دارد، دو قدرت اقتصادی مکمل یکدیگرند .در حالیکه پکن در حوزه صنعت، فناوری و اقتصاد تقریبا حرف اول را در دنیا می زند، جمهوری اسلامی نیز در حوزه انرژی و معدن و نیز در حوزه برخی فناوری ها از جمله نانو، سلول های بنیادین و صنایع دفاعی جزء چند کشور اول جهان است.
بیانیه مشترکی در پایان سفر رئیسی به پکن بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین امضا شد، سندی محکم و پشتوانه ای قوی برای تقویت انگیزه واراده طرفین برای سرعت بخشیدن به توافق ها و قراردادهای همکاری مشترک از جمله سند همکاری ۲۵ ساله دو کشور است.
در مجموع، سفر پردستاورد رئیسی به پکن را می توان نقطه عطف و گشوده شدن فصلی نو در مناسبات دو کشور دوست دانست و بنا به تاکید رهبر معظم انقلاب بر اهمیت توجه به رویکرد “نگاه به شرق” ، ضرورت دارد همه دستگاه و نهادهای ذیربط کشور درحوزه های دولتی، خصوصی و مردم نهاد برای محقق کردن ظرفیت های عظیم موجود در روابط ایران و چین، به بهترین شکل ممکن، گامهای بلند و سریع در مسیر کمک به تامین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران و پیشبرد همکاری ها و منافع مشترک بردارند.
**محمدرضا منافی