تنش بر سر سوریه و مسلمانان اویغور؛ آیا ماه عسل چین و ترکیه به پایان رسیده است؟

به گزارش مشرق، روابط چین و ترکیه در یک سال گذشته خوب و به دور از تنش و همراه با همکاری در عرصه‌های مختلف پیش رفته است، اما مواضع و اظهارات تند و انتقادی طرفین از یکدیگر دوباره بروز پیدا کرده و محافل داخلی ترکیه نگران تنش دیگر برای آنکارا این بار از جانب جبهه شرق هستند. ترکیه‌ای که این روزها نیاز به آرامش و کاهش تنش در تمامی جبهه‌ها دارد.

به نوشته وبگاه القدس العربی، علی‌رغم عدم تمایل ترکیه برای ورود به تنش جدید با چین در شرایطی کنونی حساس سیاسی و اقتصادی خود، اما تحولات پرونده سوریه و موضوع مسلمانان اویغور، خطر افزایش تنش در مراحل پیش رو را میان آنکارا و پکن افزایش داده است. به خصوص اینکه موضوع ترکان اویغور در داخل جامعه ترکیه و گروههای دینی و قومی این کشور دارای اهمیت بالایی است و آن‌ها از دولت کشورشان انتظار اتخاذ «مواضع قابل قبول» در این مسأله دارند و همزمان گروههای منتقد، دولت ترکیه را به مماشات با چین و بی توجهی به ترکان اویغور به دلیل دریافت واکسن کرونا متهم می‌کنند. در مقابل نیز آنکارا خود را ناچار می‌بیند که پاسخگوی درخواست‌ها و انتظارات این گروهها باشد.

ترکیه دهها میلیون دوز واکسن کرونا از چین خریداری کرده است و توانسته در مدت زمان اندکی کارزار گسترده واکسیناسیون را با موفقیت به نتایج مطلوبی برساند. اما مخالفان دولت می‌گویند که چین از واکسن به عنوان اهرمی جهت تحت فشار قرار دادن ترکیه استفاده می‌کند تا آنکارا فعالیت‌ها و حملات رسانه‌ای فعالان اویغوری در خاک ترکیه را متوقف کند. نزدیک به ۵۰ هزار ترک اویغوری در ترکیه زندگی می‌کنند که در دهه‌های گذشته خود را به این کشور رسانده‌اند و فعالیت گسترده‌ای نیز علیه چین دارند و هر ماه اقدام به برگزاری تجمعات در مقابل سفارت چین در آنکارا و کنسولگری این کشور در استانبول می‌کنند.

اما اکنون که ترکیه توانسته بخش اعظمی از مردم خود را واکسینه کند، این موضوع دیگر نمی‌تواند به عنوان اهرم فشار برای آنکارا عمل کند و از سوی دیگر واکسن فایزر و دیگر واکسن‌ها نیز به وفور در این کشور یافت می‌شود. همچنین پروژه ساخت واکسن ملی کرونا در ترکیه نیز به مراحل نهایی رسیده و توانسته مجوزهای پزشکی را دریافت کند.

بنابراین از یک هفته پیش ترکیه دوباره به اتخاذ مواضع گذشته خود در محکومیت اقدامات چین در قبال ترکان اویغور در منطقه ترکستان شرقی روی آورده و و ذیل بیانیه ۴۲ کشور علیه چین در این ارتباط را امضاء و پکن را متهم به تلاش برای تغییر فرهنگ مردم ترکستان شرقی و بازداشت بیش از یک میلیون نفر در این منطقه کرده است.

روز گذشته نیز در جلسه شورای امنیت سازمان ملل که برای بررسی موضوع سوریه تشکیل شده بود، کار نمایندگان چین و ترکیه به تنش کلامی کشیده شد و «وانگ کوان» نماینده چین، گفت که ترکیه بخش‌هایی از شمال شرق سوریه را به شکل غیر قانونی اشغال کرده و ارتش این کشور نیز در چندین منطقه شمال سوریه آب را به روی مردمان منطقه بسته است. او از آنکارا خواست تا از قوانین بین‌المللی تبعیت کرده و حافظ زیرساخت‌ها و جان شهروندان سوری باشد.

در پاسخ به سخنان او، «فریدون سینرلی اوغلو» نماینده ترکیه در سازمان ملل نیز گفت که ترکیه از کسانی که خود قوانین بین‌المللی مرتبط با حقوق بشر (اشاره به اقدامات پکن در ترکستان شرقی) را رعایت نمی‌کند، درس حقوق بشر یاد نمی‌گیرد. او در ادامه تلاش کرد با مبری کردن کشورش، اوضاع سوریه را حاصل رفتار دولت دمشق و شبه‌نظامیان کُرد جا به بزند.

این تنش کلامی در حالی است که منابع سوری و ترکی از احتمال آغاز قریب‌الوقوع عملیات گسترده جدید ارتش ترکیه در شمال و شمال شرق سوریه خبر می‌دهند.