آقای «علیمحمد سابقی» طی دو دوره یعنی از سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ و همچنین از سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در چین بوده است.
رایزن فرهنگی پیشین ایران، سابقهای ۲۰ ساله در حوزه تحقیق و پژوهش درباره چین در کارنامه خود دارد و اکنون عضو انجمن بینالمللی چینشناسان است.
وی همچنین ریاست کمیته فرهنگی و اجتماعی انجمن دوستی ایران و چین را بر عهده دارد.
تا کنون بیش از ۵۰ مقاله و ۴ جلد کتاب از آقای سابقی درباره چین منتشر شده است.
آقای سابقی در مصاحبه با خبرنگار بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین، دلیل دوستی دو کشور را بسترهای فرهنگی مشترک میان دو جامعه ایران و چین دانست و تاکید کرد: کمتر اتفاق افتاده که بین دو کشوری که چندین قرن و یا حتی چند هزار سال روابط داشته باشند و این مناسبات همیشه روابط حسنهای باشد.
آقای سابقی در خصوص نقش ایران در اجرای ابتکار «یک کمربند-یک جاده» نیز معتقد است کشوری که از لحاظ فرهنگی و تاریخی ریشه عمیقی در فرهنگ ملتهای مختلف منطقه دارد، قطعا میتواند در اجرای موفق این ابتکار سهم و نقش بسزایی داشته باشد.
مشروح مصاحبه با آقای سابقی را در زیر مشاهده میکنید:
رادیو و تلویزیون مرکزی چین: در پنجاهمین سالگرد برقراری روابط ایران و چین و تحولاتی که در عرصه بینالملل به وجود آمده، مناسبات این دو کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟
آقای سابقی: درباره پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دو کشور باید بگویم، همانطور که همه مستحضرند، روابط ایران و چین از قدمتی دیرینه برخوردار است. بیش از دو هزار سال پیش روابط دو کشور برقرار شده و جاده ابریشم یکی از عوامل برقراری روابط بوده و در این سال ها همیشه دو کشور در کنار هم و موید هم بوده اند. این روابط دوستانه که یکی از غرب آسیا و دیگری از شرق آسیا است، از هزاره های پیشین چه از طریق تبادل کالا و یا تبادل اندیشه؛ فرهنگ و صلح و دوستی آغاز شده است. البته روابط رسمی امروزی از ۵۰ سال پیش برقرار شده و خوشبختانه طی این پنج دهه همواره روابط ایران و چین دوستانه و مکمل هم بوده و نگاهشان در مسائل دوجانبه، منطقه ای و بین المللی به هم نزدیک بوده است. دلیل نزدیکی این دیدگاه ها قرابت فرهنگی ایران و چین است. یعنی بسترهای فرهنگی که در جامعه ایران و جامعه چین وجود دارد، موجب شده تا مناسبات دو کشور چه پیش از این ۵۰ سال روابط رسمی و چه بعد از آن، همیشه دوستانه و مکمل همدیگر باشد. کمتر اتفاق افتاده که بین دو کشوری که چندین قرن و یا حتی چند هزار سال روابط داشته باشند و این مناسبات همیشه روابط حسنه ای باشد. امیدوارم این روابط حسنه که تا کنون وجود داشته، و با توجه به تحولاتی که در عرصه بین الملل به جود آمده، هر چه بیشتر تعمیق پیدا کند و در نهایت با ادامه و گسترش این دوستی، مشکلات خود، منطقه و در نهایت جامعه بین الملل را مرتفع کنند.
رادیو و تلویزیون مرکزی چین: با توجه به اهمیت ابتکار «یک کمربند-یک جاده» چه اقداماتی باید انجام شود تا نقش ایران در این ابتکار پر رنگتر شود؟
آقای سابقی: همانطور که در گذشته و در طول تاریخ، ایران به عنوان حلقه وصلی بین چین با غرب از یک طرف و غرب با چین از طرف دیگر بوده، و همچنین به دلیل موقعیت استراتژیک، نیروی جوان، تاریخ، تمدن و فرهنگ غنی که ایران دارد، می تواند در ابتکار یک کمربند-یک جاده نقش موثری داشته باشد. به عبارت دیگر، نباید تنها مرزهای جغرافیایی ایرانِ امروز را در نظر گرفت؛ اگر جهان ایرانِ فرهنگی را در نظر بگیریم، دقیقا از کنار کشور چین (حتی استان شین جیانگ) گرفته تا جنوب آسیا یعنی افغانستان، پاکستان و هند و تا دریای مدیترانه، جزو جهان فرهنگی ایران هستند. کشوری که چنین موقعیت ژئوپلتیکی دارد و از لحاظ فرهنگی و تاریخی ریشه عمیقی در فرهنگ ملت های مختلف منطقه را دارد، قطعا می تواند در اجرای موفق این ابتکار سهم و نقش بسزایی داشته باشد.
البته ایران به دلیل فشارهای مختلف بین المللی دهه های گذشته، نتوانسته آنچنان که شایسته یک ایران قدرتمند است نقش فعالی را در این زمینه بازی کند، اما از حالا به بعد با توجه به توافق راهبردی ۲۵ ساله که میان دو کشور امضا شده و انگیزه ای که میان هر دو دولت و رهبران دو کشور مبنی بر همکاری های بیشتر در زمینه های مختلف وجود دارد، قطعا حضور ایران در این طرح می تواند موفقیتی برای اجرای صحیح و اجرای گسترده و موثر یک کمربند و یک جاده باشد. همانطور که در گذشته تاریخی، ایران در این زمینه نقش فعالی داشته از این به بعد هم می تواند این نقش فعال را ایفا کند. اگر هدف چین از ابتکار یک کمربند-یک جاده، احیای جاده ابریشم نوین و گسترش روابط خود با جهان پیرامونش باشد، ایران می تواند نقش کلیدی ایفا کند. رهبران ایران قطعا در این زمینه، هم مشتاق و هم علاقه مند هستند که با چین روابط گسترده تری داشته باشند. با توجه به ریشه های فرهنگ آسیایی که در چین و ایران وجود دارد و نگاهی که ملت های دو کشور به انسان، طبیعت و جهان دارند، این جهان بینی همسو می تواند در کنار هم قرار بگیرد و در تحقق اهداف صلح آمیز موثر باشد.
رادیو و تلویزیون مرکزی چین: توافق راهبردی ۲۵ ساله میان چین و ایران در فروردین ماه به امضای وزرای خارجه دو کشور رسید؛ آن را چگونه ارزیابی میکنید و چه چشم اندازی برای آن متصور هستید؟
آقای سابقی: ایران یک کشور دارای سابقه تمدنی و دارای نفوذ فرهنگی و تا حدی سیاسی در منطقه است و می تواند در کنار چین که در حال رشد گسترده جهانی است برای تحقق آرمان ها و آرزوهای دو ملت موثر باشد و قطعا در اجرایی شدن یک کمربند-یک جاده و توافق راهبردی ۲۵ ساله مفید باشد.
توافق ۲۵ ساله چین و ایران گرچه هنوز یک توافقنامه است و هیچگونه زمینه اجرایی ندارد، اما یک نقشه راه خوب برای آینده روابط دو کشور به شمار می رود. اگر قراردادهای این توافق به طور جداگانه در زمینههای فرهنگی، علمی، آموزشی، نظامی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی منعقد و اجرایی گردد، چشم انداز بسیار روشنی برای منافع دو کشور، دو ملت و در نهایت کشورهای منطقه ایجاد خواهد کرد.
رادیو و تلویزیون مرکزی چین: اهمیت «سیاست نگاه به شرق» را با توجه به روی کار آمدن دولت آقای رئیسی چگونه می بینید و چه پیشبینی از چشم انداز روابط دوجانبه ایران و چین برای آینده دارید؟
آقای سابقی: باید اذعان کرد که تقریبا پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با توجه به ضرباتی که ایران از تمدن غرب به ویژه آمریکا و انگلیس در گذشته خورده، همیشه این سیاست نگاه به شرق در مسئولین وجود داشته است، گرچه گاهی کمرنگ و گاهی پررنگ تر بوده است. قطعا باتوجه به نگاه خصمانه ای که آمریکا نسبت به کشورهای دیگر بویژه ایران دارد، ایران بایستی سیاست نگاه به شرق خود را تقویت کند و توسعه بخشد و قدم های مثبت و بلندی برای تحقق این سیاست در زمین های مختلف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بردارد. با توجه به آنکه چین کشوری توسعه یافته است و هر روز در حال کسب جایگاه برتر بین المللی در زمینه های مختلف است، ایران می تواند با اتکا به کشور بزرگی مثل چین سیاست های خود را هم دنبال کند. با توجه به قرابت فرهنگی که در میان ملت های آسیایی به ویژه ایران و چین وجود دارد، این ریشه ها موجب تسهیل روابط گسترده تر در زمینه های مختلف خواهد بود. ایران دارای پتانسیل بالای انرژی و چین نیازمند به انرژی است و از سوی دیگر ایران احتیاج به سرمایه گذاری و روابط گسترده تر اقتصادی دارد، این فاکتورها می تواند تسهیل گر روابط ایران و چین باشد و سیاست نگاه به شرق را تقویت کند. مقام معظم رهبری نگاه مثبتی به شرق به ویژه به چین دارند و فکر می کنم سیاست نگاه به شرق می تواند منافع دو کشور را بیشتر از غرب تامین کند. بنا بر این، توسعه این روابط می تواند اهداف هر دو کشور را محقق کند. برای توسعه سیاست نگاه به شرق، هم زمینه های اقتصادی و هم زمینه های فرهنگی مناسبی وجود دارد. برای مثال توسعه و تبادل گردشگری می تواند یکی از عوامل موثر پیشبرد این نگاه باشد و مردم چین و ایران می توانند از مفاخر تاریخی و فرهنگی دو کشور دیدن کنند. چینی ها با توجه به رشد اقتصادی تمایل دارند به دنیا سفر کنند و دنیا را ببینند و ایران می تواند از این موقعیت بهره برداری کند و با توجه به موقعیت جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی، یک مقصد گردشگری بسیار خوبی برای مردم چین باشد. وقتی چینی ها به ایران بیایند و با گنجینه های تاریخی و فرهنگی کشور ما آشنا شوند و شناخت مردم دو کشور از یکدیگر بالاتر برود این آشنایی باعث گسترش روابط در زمینه های گوناگون هم خواهد شد. چشم انداز روابط دوجانبه ایران و چین با توجه به مواردی که در بالا به آن اشاره شد، قطعا یک چشم انداز روشن و در حال توسعه و پیشرفت خواهد بود. امیدوارم توافقی که میان ایران و چین به امضا رسیده زمینه را برای توسعه همه جانبه روابط دو کشور فراهم کند. برای تحقق این توافقنامه و اجرایی کردن آن لازم است که هم طرف چینی و هم طرف ایرانی جدیت بیشتری به خرج دهند و اجرایی شدن سریع آن به نفع روابط دوجانبه خواهد