حل معمای ناپدید شدن تمدن پیشرفته چینی در ۴۰۰۰ سال پیش

پژوهشگران موفق شدند با استفاده از بررسی استالاگمیت‌های غار‌های زیرزمینی، علت سقوط تمدن باستانی لیانگژو را کشف کنند

حدود ۵۳۰۰ سال پیش، تمدنی باستانی در شرق چین ظهور کرد و شهری ساخت که مشابهی پیش از آن در سراسر آسیا و احتمالا در تمام جهان نداشت.

آثار به‌جا مانده از تمدن لیانگژو که در کرانه دلتای رود یانگ‌تسه در شرق چین شکوفا شد، نشانه‌هایی از دستاورد‌های منحصر‌به‌فرد این جامعه نوسنگی در پایان عصر حجر هستند. ویرانه‌های باستان‌شناسی از شهر لیانگژو بیانگر نشانه‌های متعددی از پیشرفت‌های اجتماعی، فرهنگی و فناوری، به‌ویژه در زمینه‌های کشاورزی و آبزی‌پروری هستند. ویژگی‌های سطح بالای معماری مانند مهندسی هوشمندانه سازه‌های آبی که آن‌ها را قادر به ساخت کانال‌ها، سد‌ها و مخازن آبی کرده بود، باعث شده به لیانگژو لقب «ونیز شرق» در دوران نوسنگی داده شود.

عکس هوایی از محوطه باستانی لیانگژو

اما هیچ‌یک از این شگفتی‌ها پایدار نماندند. پس از یک هزاره خلاقیت، تمدن لیانگژو حدود ۴۳۰۰ سال پیش به شکل مرموزی فروپاشید و شهر باستانی ناگهان متروکه شد. دلیل قطعی آن هرگز کاملا شناخته نشد، ولی بسیاری از وقوع نوعی سیل فاجعه‌بار به عنوان عامل اصلی این زوال ناگهانی یاد می‌کنند.

کریستوف اسپوتل، زمین‌شناس از دانشگاه اینسبروک اتریش می‌گوید:

یک لایه نازک از رس روی ویرانه‌های به جا مانده پیدا شده که به رابطه احتمالی بین سقوط این تمدن پیشرفته و طغیان‌های رود یانگ‌تسه یا سیل‌هایی از دریای چین شرقی اشاره دارد.

ولی نمی‌توان هیچ نتیجه روشنی از علت را فقط با تکیه بر لایه رسی بدست آورد. به‌تازگی به تصویر واضح‌تری از سیلی که این مکان شگفت‌انگیز را غرق کرده، دست یافته‌ایم.

در پژوهشی جدید، پروفسور اسپوتل و یک تیم بین‌المللی از پژوهشگران به جایی بسیار عمیق‌تر از لایه گِل باستانی رفته‌اند و سازند‌های غاری، مانند استالاگمیت‌ها را در دو غار زیرآبی در منطقه بررسی کردند که نشانه‌های شیمیایی از شرایط اقلیمی گذشته را در خود حفظ کرده‌اند.

بررسی انجام شده روی نمونه‌های استالاگمیتی به رهبری هایوی ژانگ از دانشگاه «ژی آن ژیائوتانگ» چین، نشان دادند که فروپاشی شهر لیانگژو هم‌زمان با دوره‌ای از بارش‌های بسیار شدید از ۴۳۴۵ تا ۴۳۲۴ سال پیش بوده است. احتمالا علت آن افزایش تناوب پدیده ال‌نینو-نوسان جنوبی بوده است.

به گفته اسپوتل:

این نتایج از نظر زمانی بسیار دقیق هستند. احتمالا باران‌های موسمی سهمگین باعث طغیان‌های شدید یانگ‌تسه و شاخه‌هایش شده‌اند؛ به گونه‌ای که حتی سد‌ها و کانال‌های پیشرفته هم قادر به تاب آوردن این حجم از آب نبوده و شهر لیانگژو تخریب و ساکنانش وادار به فرار شده‌اند.

استالاگمیت‌های غار شنونگ راز سقوط تمدن لیانگژو را بر ملا کردند