تحلیل سند همکاری ایران و چین به قلم محمد حسین ادیب

محمد حسین ادیب

پس از اینکه آمریکا عملا عملکرد داوری تجاری سازمان جهانی تجارت را فلج کرد، سازمان تجارت جهانی بلاموضوع شده است.

تنظیم تجارت جهانی با اقدام آمریکا فاقد نظام حل اختلاف است و وقتی نظم تجاری فاقد متد حل اختلاف باشد درست مثل این است که وجود ندارد ؛ در آینده پیمان های تجارت آزاد دو جانبه و بین دو کشور ، جایگزین پیمان های منطقه ای و سازمان جهانی تجارت میشود، عملا انگلیس با خروج از اتحادیه اروپا بدنبال امضای قرارداد های تجارت دو جانبه با کشور هاست، سازمان تجارت جهانی و پیمان های منطقه ای رو به افول و قرارداد های تجارت ترجیهی دوجانبه جایگزین آن میشود. آمریکا نیز به دنبال فاصله گرفتن از سازمان تجارت جهانی و امضای پیمان های دو جانبه است. آنچه که بین ایران و چین امضا شد فاقد عدد و رقم است و به خصوص تعرفه گمرکی در آن نیست ،عدد تعرفه گمرکی است که تعیین کننده است. نهایتا این سند همکاری با یک توافق نامه گمرکی حالت عملیاتی پیدا کند، اگر واردات کالا به ایران در سال ٩٩ دلاری محاسبه شود و حقوق گمرکی کالاهای وارداتی نیز به دلار محاسبه شود تعرفه کالاهای وارداتی به ایران ١.۶ درصد خواهد بود در حالیکه تعرفه کالاهای وارداتی چین ۴ درصد است.

برای اینکه سند همکاری به یک توافق نامه گمرکی تبدیل شود دشوار ترین قسمت تعرفه گمرکی است که ایران هیچ مشکلی ندارد.

تبدیل بخشی از سند همکاری به یک توافق نامه گمرکی فقط به ۴٨ ساعت مذاکره احتیاج دارد چون در طرف ایرانی تعرفه هیچ مشکلی ندارد.

با فلج شدن سازمان جهانی تجارت که بایدن نشان داده از این روند کاملا راضی است طی پنج سال آینده چین با بقیه کشور ها نیز اقدام به توافق نامه ترجیهی گمرکی خواهد کرد.

نگارنده پیش بینی می کند ایران طی سه سال آینده با ٣٠ کشور جهان اقدام به امضا توافق نامه ترجیهی دو جانبه گمرکی می کند

اما سند همکاری ایران و چین دو ضلع دارد یک ضلع آن جذب سرمایه خارجی است که موارد ذکر شده در سند جذب صد ها میلیارد دلار سرمایه چینی را ممکن می سازد.

سرمایه خارجی تمایل دارد وارد کشوری شود که بدهی خارجی اش در حدی باشد که بتواند بدهی را پرداخت کند در شرایط موجود فقط ده کشور جهان ظرفیت دریافت وام جدید را دارد یعنی بدهی خارجی اش در سطحی است که پرداخت وام یا سرمایه گذاری در آن فاقد ریسک است یعنی می تواند بدهی را پرداخت کند ایران با ٨ میلیارد دلار بدهی خارجی جذاب ترین کشور جهان است ، ترکیه با ۴۵٠ میلیارد دلار بدهی خارجی باید ٣٠ سال آینده کار کند تا فقط بهره وام خارجی اش را پرداخت کند.

ایران مناسب ترین گزینه برای جذب سرمایه خارجی در منطقه است و ظرفیت دارد تا جایگزین ترکیه در جذب سرمایه خارجی شود.

ایران فرصت های انتخاب زیادی دارد.

سند همکاری با چین اولین از موج قرارداد های جدید است.

فضا تغییر کرده است.