میلیون چینی چگونه از تله فقر رهایی یافتند؟

مقدمه:

دکتر محمد حسین عمادی/ نماینده دائم و سفیر سابق ایران در سازمان فائو و مدرس دانشگاه‌های چین

چین نه‌تنها اولین دولت جهان است که هدف راهبردی برنامه توسعه پایدار سازمان ملل متحد را ۱۰سال زودتر از ضرب‌الاجل تعیین شده به مرحله عمل رساند، بلکه اولین کشور جهان در طول تاریخ بشریت محسوب می‌شود که توانسته بزرگ‌ترین عملیات فقرزدایی را با موفقیت به اجرا دربیاورد. این کشور طی چهار دهه گذشته توانسته بالغ‌بر ۷۷۰ میلیون نفر از جمعیت خود را از چنگال فقر رهایی ببخشد میلیون جمعیت را از ننگ فقر و گرسنگی بزداید.

رهایی ۷۷۰ میلیون نفر از چنگال فقر توسط چین به این معناست که بیش از ۷۰ درصد از کل کسانی که در کل جهان از فقر رهایی یافته‌اند تنها در چهار دهه گذشته و توسط اقدامات دولت چین به‌وقوع پیوسته است. برخی از ابعاد این تلاش موفق روش‌های به‌کار رفته و دستاوردهای حاصله را می‌توان به شرح زیربیان کرد:

۱- این تلاش و اقدام تاریخی نه به‌صورت یک جنبش بشردوستانه کوتاه‌مدت یا یک حرکت خیر خواهانه بلکه در چارچوب یک برنامه توسعه همه جانبه و پایدار صورت پذیرفته که همگام با رفع فقر به رشد همه‌جانبه اقتصادی منجر شده و نمایشگر مدل حکمرانی موفق و مدیریت هماهنگ دولت در صحنه جهانی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان (اعم از توسعه یافته و در حال توسعه)در مقابله با پدیده فقر است.

۲- آخرین فاز و مرحله فقرزدایی این کشور از هشت سال پیش آغاز شد که با شناسایی دقیق مناطق و جمعیت هدف در ۸۳۲ شهرستان و ۱۲۸ هزار روستا قریب به صد میلیون نفر را هدف گرفته و بدین ترتیب توانستند فقر مطلق را در قالب برنامه‌ریزی منطقه‌ای و با هماهنگی کلیه سازمان‌های مربوطه به صفر رسانده و عملا برنامه توسعه پایدار سازمان ملل متحد را ده سال قبل از موعد آن (سال ۲۰۳۰ میلادی) به انجام برسانند.

۳- تنها در فاز آخر فقرزدایی به‌طور متوسط سالانه بیش از ۱۰ میلیون نفر از فقر مطلق خارج شده‌اند. وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق رهایی یافته از فقر تغییرات بزرگی داشته است. تمامی افراد فقیر که تعیین و هدف‌گیری شده بودند، اکنون هیچ نگرانی در مورد غذا و پوشاک نداشته و تحصیلات رایگان، خدمات پزشکی اولیه، ایمنی مسکن و آب آشامیدنی برای آنان محقق شده است. با بهبود وضعیت معیشت و تولید، درآمد خالص سرانه این افراد از ۲ هزار و ۹۸۲ یوآن (معادل ۴۵۰ دلار آمریکا) در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۱۰ هزار و ۷۴۰ یوآن (معادل ۱۵۵۰ دلار) در سال ۲۰۲۰ تغییر کرد و به همین ترتیب توانایی رهایی از فقر به‌طور مداوم بهبود می‌یابد. در همین راستا خدمات زیر ساختی نیز ارائه شده به‌نحوی‌که خانه‌های فرسوده ۹/ ۷ میلیون خانوار و ۲۵ میلیون و ۶۸۰ هزار فقیر نوسازی شد.

۴- دیدگاه و چارچوب نظری و متدولوژی این حرکت همانطور که در بالا به آن اشاره شد به‌صورت مدون تنظیم شده بود. از نظر ایدئولوژیک همانطور که به مناسبت صدمین سال تاسیس حزب کمونیست از سوی رئیس‌جمهور چین اعلام شد، وجود و ماندگاری فقر در کشور نشانه سوسیالیسم نیست. از نظر مدیریت و متدولوژی اجرا ابعاد مختلف این برنامه به‌صورت مدون و جامع پیش‌بینی شده بود به‌نحوی‌که در قالب طرح توسعه جامع و بلندمدت تدوین شده تا از طریق: ۱-بهبود معیشت و ۲-دسترسی به نهاده‌ها و زیرساخت‌های تولیدی و ۳-دسترسی به بازار جهت دستیابی به ارزش افزوده بتوانند از نعمات آن در بلندمدت بهره‌برداری کنند.

۵- اراده ملی و عزم رهبران سیاسی و حزب حاکم دراین‌باره نقش اساسی بازی می‌کرد، به‌نحوی‌که شخص رئیس‌جمهور و دبیر کل کمیته مرکزی حزب در ۸سال گذشته بیش از ۵۰ بار با هدف فقرزدایی از ۱۴ منطقه واقع در فقر مطلق بازدید کرده و وضعیت را به‌دقت ارزیابی و مورد بررسی و بازرسی قرار داده‌اند.

۶- نکته آخر آنکه دولت چین و حزب کمونیست سعی فراوان کرد تا از این اقدام موفق به‌عنوان یک اقدام سمبولیک جهت نشان دادن موفقیت‌های نظام حکمرانی این کشور استفاده کند. چنانکه رئیس‌جمهور این کشور نیز در مراسم تقدیر از دست‌اندرکاران این پروژه عنوان کرد که پیروزی همه جانبه فقرزدایی چین کاملا ثابت کرده است که حزب کمونیست چین قابل اتکاترین نیروست که مردم چین را به توسعه و پیشرفت رهبری می‌کند. شاید بی‌رغبتی رسانه‌های جهان غرب در انعکاس این رویداد ریشه در همین امر داشته باشد.

دستاوردهای چین در این زمینه نه تنها به چین بلکه به جهان متعلق بوده و برای تقویت جامعه بشری با سرنوشت مشترک خدمات شایسته ارائه داده است.

منبع خبری